Barcelona - Dakar 2005
ΑΠΟΣΤΟΛΗEl-Ral-li!
Δεν πρόκειται απλά για ένα ράλλυ, αλλά για το μεγαλύτερο, τον πιο περιπετειώδη και πλέον επικίνδυνο αγώνα στον πλανήτη.
Τον ζήσαμε από μέσα με ένα Nissan Patrol GR και ξέρουμε πλέον τι κρύβει ο μύθος του...
Κείμενο: ¶κης Τεμπερίδης
Φωτογραφίες: Α.Τ., Willy Weyens
ΟΛΟΙ όσοι αγαπούν τους αγώνες έχουν ονειρευτεί να τρέξουν στο Ντακάρ. Το εγχείρημα, όμως, δεν είναι εύκολο. Θέλει οργάνωση, καλή γνώση του θέματος και πολλά χρήματα. Στο περιοδικό, από καιρό είχαμε το απωθημένο. Αν όχι να τρέξουμε, τουλάχιστο να ζήσουμε από μέσα τον αγώνα ως ένα μεγάλο off road οδοιπορικό. Ο πιο ρεαλιστικός τρόπος ήταν ν’ ακολουθήσουμε τη ρότα του αγώνα με ένα δημοσιογραφικό αυτοκίνητο. Έπρεπε, όμως, να βρούμε το κατάλληλο. Σύμφωνα με τους κανονισμούς του οργανωτή, τα Press Cars είναι σαν αγωνιστικά, με κλωβό ασφαλείας, εφεδρικό ρεζερβουάρ, δύο ρεζέρβες, sand ladders, κομπρεσέρ αέρα, GPS, δορυφορικό τηλέφωνο κ.ά. Τη λύση έδωσε ο Βέλγος συνάδελφος Βίλι Βάιενς, που καλύπτει φωτογραφικά τον αγώνα από το 1984. Αυτός ανέλαβε και βρήκε ένα Patrol GR, ειδικά διασκευασμένο. Από την πλευρά μας, έχοντας την αμέριστη υποστήριξη της Nissan Νικ. Ι. Θεοχαράκης, δεν είχαμε παρά να βγάλουμε εισιτήρια, βίζες για Μαυριτανία και Μάλι, να εξοπλιστούμε δεόντως για την έρημο και να βρεθούμε στη Βαρκελώνη παραμονές της Πρωτοχρονιάς. Εκεί όπου ξεκινούσε φέτος η μεγάλη περιπέτεια...
Τσάι στο Μαρόκο
Η Βαρκελώνη είναι ζωντανή όσο ποτέ χάρη στο πολύχρωμο καραβάνι με τα 686 οχήματα του Barcelona-Dakar 2005. Αφίσες και billboard παντού, ο λόφος του Μον Ζουίκ είναι ρεζερβέ για τον αγώνα και στο Παλάου Σαν Ζορντί βρίσκεται ο τεχνικός έλεγχος, η διοίκηση και το γραφείο Τύπου της ASO. Παραμονές Πρωτοχρονιάς, είμαστε κι εμείς εκεί για να περάσουμε από τη χρονοβόρα γραφειοκρατία, μέχρι να μας φορέσουν τα αυτοκόλλητα με το Νο 921 στο Patrol. Στις 31/12 ξεκινά κιόλας η δράση, μια υπερειδική 6 χλμ. στην ακτή Καστελντεφέλς, όπου η μισή Βαρκελώνη έχει αποφασίσει να βρεθεί εκεί. Το μποτιλιάρισμα είναι απίστευτο. Ο Αμερικανός φορμουλάκιας Ρόμπι Γκόρντον είναι αυτός που κλέβει την παράσταση. Πρωτοχρονιά, επιτέλους είμαστε στο δρόμο για Γρανάδα. Ο αυτοκινητόδρομος γεμίζει από μηχανές εντούρο και αγωνιστικά 4x4. Οι Ισπανοί μαζεύονται στις γέφυρες για να μας ξεπροβοδίσουν και στα χωριά μάς ζητούν αυτόγραφα. Την επομένη, το πρόγραμμα μας φέρνει στη στρατιωτική βάση της Αρμίγια για μία ακόμη υπερειδική, την οποία κερδίζει ο Μακρέι. Κι άλλο μποτιλιάρισμα για την τελευταία -ευτυχώς- εκδήλωση μάρκετινγκ που πρέπει να υπομείνουμε, μέχρι να ξαναπάρουμε την autopista για Αλγκεσίρας, όπου μας περιμένουν από το πρωί τα πλοία. Στο δικό μας θα μπούμε αργά, μετά τις 9:30 μ.μ. Μετά τα μεσάνυχτα, φτάνουμε στο Μαρόκο. Η Τανγκέρη κοιμάται. Κι εμείς το ίδιο. Πρέπει να φτάσουμε στο Ραμπάτ. Mόνο 240 χλμ. είναι... Με ομίχλη σαν τοίχο! Να η πρώτη περιπέτεια! Τρεις τα ξημερώματα, να ’μαστε «νεκροί» σε φτηνό ξενοδοχείο με δωμάτια-καταψύκτες. Κι όμως, στις 8:40 το πρωί είμαστε στημένοι μέσα στην ειδική των 123 χλμ. -την πρώτη πραγματική του αγώνα- περιμένοντας το Μακρέι. Τα μηχανάκια την έχουν περάσει σαν απλή, λόγω ομίχλης. Είμαστε άυπνοι αλλά ευτυχείς. Η μέρα είναι υπέροχη. Η περιοχή καταπράσινη. Το τοπίο ακροπολικό. Οι άνθρωποι φτωχοί αλλά φιλόξενοι. Τους ζητάμε να ποζάρουν κι εκείνοι μάς προσφέρουν τσάι, ψωμί και βουτήματα. Είμαστε στην Αφρική!
(ακολουθεί 3ο άνοιγμα )
Από τη Μεσόγειο στην έρημο
Η Αγκαντίρ είναι αδιάφορη - ένα μοντέρνο τουριστικό θέρετρο. Από το Ραμπάτ και το Μαρακές περάσαμε βράδυ, βιαστικά. Δεν έχουμε δει τίποτε από το Μαρόκο εδώ και δύο μέρες. Μόνο ατέλειωτα χιλιόμετρα στην εθνική οδό. Κι όμως, είναι σαν να βρισκόμαστε μια εβδομάδα εδώ. Όλα είναι έντονα. Οι άνθρωποι, τα χρώματα, τα συναισθήματά μας. Και όλα αλλάζουν ξαφνικά με το που φτάνουμε στην πόλη Ταν Ταν. Τέρμα η Μεσόγειος, καλώς ήρθατε στην έρημο. Όταν αντικρίζεις το χάος, μόνο ένας αναστεναγμός βγαίνει από μέσα σου. «Κι ακόμη δεν είδες τίποτα» λέει ο Βίλι. Τίποτα δε θα δούμε για 220 χλμ. μέχρι τη Σμάρα, όπου είναι και ο τερματισμός της ειδικής των 380 χλμ. Τίποτα, πέρα από έρημο, έρημο, έρημο... Α, και μια μονή λωρίδα ασφάλτου στη μέση. Είναι καταμεσήμερο, αλλά φυσάει δυνατά και κάνει κρύο. Η άμμος μπαίνει σε αυτιά, ρουθούνια και φωτογραφικές μηχανές. Θα αντέξουν όλα μέχρι το τέλος; Εμείς πάντως αντέχουμε να δούμε όλους τους αγωνιζόμενους στο στοπ, μέχρι να νυχτώσει. Τα δράματα δε λείπουν. Όλοι σχεδόν έμειναν από λάστιχα. Ο «Πετέρ» είναι κρυωμένος και απελπιστικά αργός. Ο Μασουόκα χάνει τρεις ώρες με σπασμένη ανάρτηση. Και ο Γκέραρντ ντε Ρόι τουμπάρει το θηριώδες DAF του. Ο Μακρέι, όμως, οδηγεί σε ρυθμούς WRC. Ακολουθεί η πρώτη μας νύχτα στο μπιβουάκ. Ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο στη μέση του πουθενά και τριγύρω ένα απέραντο, θορυβώδες, σκονισμένο πανηγύρι από μηχανάκια, αυτοκίνητα, φορτηγά, σκηνές και ανθρώπους. Ανθρώπους κουρασμένους, με αδειανό στομάχι, αλλά βλέμμα που γυαλίζει. Το φαγητό είναι άψογο και άφθονο. Παίρνουμε δισκάκι με κοκκινιστό, καμαμπέρ, γλυκό και κόκκινο κρασί και δειπνούμε στρωματσάδα κάτω από τις σκηνές, σαν μια παρέα όλοι. Αυτή είναι η ζωή του Ντακάρ...
Πώς να ντυθείτε
Για να αντιμετωπίσουμε την έρημο τέτοια εποχή προμηθευτήκαμε: αντιανεμική σκηνή 3 εποχών, υπνόσακο -5-200C, φουσκωτό στρώμα, μπαντάνα (για την άμμο), γάντια φλις, τζάκετ με αφαιρούμενο φλις, θερμοεσώρουχα, 2 παντελόνια νάιλον, μπότες με λεπτή σόλα, κάλτσες kevlar, βαμβακερά πουκάμισα, t-shirt, ορειβατικό σακίδιο, σακίδιο πλάτης, γυαλιά ηλίου, φακό κεφαλής led, μεταλλικό παγούρι. Τον εξοπλισμό μάς τον διέθεσε η εταιρεία Polo (www.polo.gr) και άγιο είχαμε αφού αποδείχτηκε σοφή επιλογή.
Εξοπλισμός αυτοκινήτου*: «αμερικανικές» ασφάλειες καπό/πίσω πόρτας, ζώνες 4 σημείων, πυροσβεστήρες 2 kg, ρεζερβουάρ για αυτονομία 800 χλμ., 2 sand ladders/φτυάρια, 2 ρεζέρβες, λασπωτήρες, ψηλά πίσω φώτα, σχοινί 5 μ., 15 λίτρα νερό, φακός, φακός φλας, αναπτήρας, κιτ Α’ βοηθειών, 3 καπνογόνα, καθρεπτάκια SOS, 2 χάρτες Michelin (No 741), πυξίδα, 3 αλουμινοκουβέρτες, GPS, δορυφορικό τηλέφωνο, VHF**
*Υποχρεωτικός από τον κανονισμό. **Προαιρετικά, για ενημέρωση από την οργάνωση.
Σαχάρα!
Από τη Σμάρα μέχρι τα σύνορα της Μαυριτανίας είναι 112 χλμ. Εκτός δρόμου, σε ένα φαρδύ μονοπάτι ανάμεσα σε πέτρες και πυρσούς, που έχει στήσει ο στρατός. Παντού τριγύρω υπάρχουν νάρκες, όπως αναφέρει και το roadbook, από τον πόλεμο της δυτικής Σαχάρας. Σοκ και δέος! Ξεκινάμε πριν ξημερώσει και φτάνουμε στα σύνορα μετά από δυόμισι ώρες. Ποια σύνορα; Ένα σκηνάκι και πέντε στρατιώτες μάς υποδέχονται στην έρημο. Ούτε διαβατήρια, ούτε διατυπώσεις. Μετά τα πληρώματα, μεσημέρι πια, μπαίνουμε στην ειδική για Ζουεράτ. Σε λίγο, το χώμα γίνεται άμμος, ο δρόμος χάνεται και όλα είναι έρημος. Έρημος όπου φτάνει το μάτι, που δε φτάνει μακριά με τέτοια αμμοθύελλα. Η άμμος είναι σκληρή και γκρίζα. Οδηγούμε με 100-110 χλμ./ώρα ακολουθώντας το CAP (την κατεύθυνση) που αναφέρεται στο roadbook. 160-180 μοίρες συνήθως, δηλαδή νοτιοανατολικά. Αισθανόμαστε έντονη ανασφάλεια όταν χάνονται οι ροδιές. Πάμε καλά; Και πού πάμε; Πόσο μικροί είμαστε... Μας τα λέει καλά το GPS ή θα χαθούμε για πάντα; Ένα βουνό στο βάθος. Δεν είναι βουνό αλλά πέτρινος λόφος 500 μ. μακριά. Να κι ένα πλήρωμα με προβλήματα. Βλέπουμε κιόλας αντικατοπτρισμούς; Όχι βέβαια. Λέμε να σταματήσουμε και ο αέρας παίρνει το roadbook! Και τώρα; Τρέχοντας απεγνωσμένοι, το μαζεύουμε σε φύλλα και συνεχίζουμε... Ε, όχι να κοιμηθούμε στην έρημο με την πρώτη. Στα δεξιά μας, ένα χωριό. Μπιρ Μοργκέιν λέγεται. Είναι στη μέση του τίποτα, γι’ αυτό, αν γνωρίσετε κάποιον κάποτε από εκεί, να τον σεβαστείτε. ¶νθρωποι σαν εξωγήινοι από πλανήτη του «Πολέμου των ¶στρων» ζουν σε πλίνθινα σπίτια στο χρώμα της άμμου. Πού βρίσκουν νερό και φαγητό; Δίπλα, υπάρχει αεροδρόμιο, σύμφωνα με το roadbook. Δε φαίνεται. Τίποτα δε φαίνεται μέσα στην άμμο. ¶λλα 100 χλμ. flat out με νέο CAP. Πάμε με 120 και μας περνούν φορτηγά υποστήριξης... Η νύχτα έρχεται. Οδηγούμε στα τυφλά για τα επόμενα 150 χλμ. Δεν υπάρχει φωτογραφία που να μπορεί να αποδώσει αυτή την εξώκοσμη πραγματικότητα. Τη νύχτα, δε, η οδήγηση στην έρημο είναι τρομακτική. Ξέρετε γιατί; Επειδή πέρα από εκεί που φτάνουν τα φώτα σου «βλέπεις» διαρκώς έναν τοίχο, τον οποίο δε χτυπάς ποτέ. Χώρια που νομίζεις ότι στρίβεις συνεχώς, ενώ όλα είναι ευθεία! Όλα ευθεία τα βλέπουν -δυστυχώς- οι Μακρέι και Γκόρντον και ακόμη τουμπάρουν... Μεόνι και Πετερανσέλ -οι μάστορες της ερήμου- παίρνουν εκδίκηση. Μετά από 400 χλμ. στην έρημο βλέπουμε από μακριά φώτα. Δεν είναι η Ζουεράτ αλλά το μπιβουάκ, ακριβώς απ’ έξω. Χάρη στο GPS, φτάσαμε κατευθείαν από την άμμο χωρίς να μπούμε στην άσφαλτο, όπως ανέφερε το roadbook. Πολύ κουρασμένοι και κάπως τρομαγμένοι, αλλά είμαστε καλά. Τώρα ξέρουμε τι εστί έρημος...
GPS
Μάθημα πλοήγησης
Πώς οδηγείς στην έρημο χωρίς να χάνεσαι; Με οδηγό το roadbook και πυξίδα το GPS. Στην αρχή κάθε διαδρομής μηδενίζεις τo χιλιομετρητή στο terratrip ή στο GPS και ακολουθείς τις σημειώσεις, αλλά με μία διαφορά: έχεις φροντίσει από πριν να φορτώσεις στο GPS τα waypoints της διαδρομής. Κάθε φορά που φτάνεις σε waypoint, πατάς find στο επόμενο και ούτω καθεξής. Έτσι, επαληθεύεις το CAP (κατεύθυνση σε μοίρες) που αναφέρει το roadbook και ακολουθείς την ιδεατή ευθεία στην οθόνη, σαν να είσαι στη θάλασσα. Αν υπάρχουν εμπόδια (αμμόλοφοι κτλ.), απαιτείται πολλή προσοχή (και πείρα...) για να βρεις το καλύτερο πέρασμα, το οποίο δεν είναι απαραίτητα εκείνο με τις ροδιές. Αν έχεις χαθεί, η μόνη λύση είναι να βρεις το κοντινότερο waypoint και να ακολουθήσεις παράλληλη διαδρομή. Να σημειώσουμε ότι η ομάδα του Πατρίκ Ζανιρολί, που έχει την ευθύνη της οργάνωσης, ξοδεύει τρεις μήνες συνολικά στην Αφρική για να φτιάξει τα roadbook και, τρεις μέρες πριν τον αγώνα, ένα πλήρωμα ξαναπερνά από τις διαδρομές και τσεκάρει όλα τα σημεία.
Στο μακρινό Ατάρ...
Μετά τη Ζουεράτ (όπου στις 5/1 το βράδυ πήρε φωτιά η τέντα του μπιβουάκ!), τα πληρώματα είχαν να αντιμετωπίσουν την πρώτη «μαραθώνια» διαδρομή, μήκους 660 χλμ. Τι σημαίνει αυτό; Ότι στο μπιβουάκ της Τισίτ δε θα υπήρχε υποστήριξη, αφού τα φορτηγά θα έπρεπε να κατευθυνθούν στον επόμενο προορισμό (Τιτζικία) μέσω Ατάρ και Νουακσότ (1.355 χλμ. συνολικά!). Για εμάς, μόνη λύση ήταν να πάμε στο Ατάρ, όπου τα πληρώματα θα έφταναν τη μεθεπομένη. Η διαδρομή των 310 χλμ. μέσα στην έρημο δεν ήταν εύκολη. Προσανατολισμός και δύσκολοι αμμόλοφοι μας καθυστέρησαν σε σημείο να φτάσουμε αργά το βράδυ. Το ξενοδοχείο ήταν γεμάτο δημοσιογράφους. Το επόμενο πρωί μαθαίνουμε ότι στην ειδική για Τισίτ έγινε χαμός. Αμμοθύελλα, ατυχήματα και πολλοί αναβάτες είναι ακόμη χαμένοι στην έρημο. Τα ελικόπτερα δεν πετούν και έτσι η επόμενη διαδρομή (Τισίτ-Τιτζικία) μετατρέπεται σε απλή. Η οργάνωση είναι σε κρίση και δέχεται έντονη κριτική. Όχι από εμάς, από τους ερασιτέχνες αναβάτες. «30% πιο δύσκολος απ’ ό,τι περιμέναμε» λέει για τον αγώνα ο Ζανιρολί. Εμείς βρίσκουμε ευκαιρία να ανασάνουμε λίγο και να γνωρίσουμε την περίεργη αυτή πόλη των 30.000 κατοίκων, που ζωντανεύει για 3-4 μέρες κάθε χρόνο λόγω του αγώνα. Στις 8/1 πάμε στο υπέροχο Τσινγκουέτι, την 7η άγια πόλη του Ισλάμ, 90 χλμ. πιο νότια. Υποδεχόμαστε τα πληρώματα στο τέλος μιας αμμουδερής ειδικής 360 χλμ. Τα Mitsu δείχνουν ακαταμάχητα. Η επομένη είναι μέρα ξεκούρασης για όλους. Το αχανές μπιβουάκ γεμίζει από φρεσκοπλυμένους VIP και δημοσιογράφους. Τι δουλειά έχουν αυτοί εδώ; Αισθανόμαστε το Ατάρ σαν το σπίτι μας, βλέπετε. Συνολικά, πέντε νύχτες θα περάσουμε εκεί, για να φύγουμε θλιμμένοι στις 11/1. Το προηγούμενο βράδυ θα μας ανακοινώσουν το θάνατο του αναβάτη με το Νο 69, Χοσέ Μανουέλ Περέζ. Στο μπιβουάκ κρατάμε ενός λεπτού σιγή. Φτάνει άραγε;
RENE METGE - JOCHEN MASS
Παλιές αλεπούδες!
Ο Μετζ είναι ο ζωντανός θρύλος του Ντακάρ. Έχει κερδίσει τον αγώνα το ’84 και το ’86 με Porsche, ενώ τον οργάνωσε το ’87-’88, μετά το θάνατο του Τιερί Σαμπίν. Ο Μας -τον θυμάστε;- ήταν οδηγός F1 και αγώνων αντοχής. Φέτος, οι δυο τους ήταν ανταποκριτές του Eurosport και μετέδιδαν ζωντανά από τις ειδικές. Στους αμμόλοφους γνωριστήκαμε με το Ρενέ Μετζ και μείναμε μαζί όλη την ημέρα. Μας μίλησε για την 959, «που έπιανε 245 χλμ./ώρα στην έρημο Ταμανρασέτ και προσγειωνόταν με τους πίσω τροχούς στους αμμόλοφους», μας εξήγησε πώς έκαναν πλοήγηση στην έρημο με πυξίδα και μας είπε τη γνώμη του για όλους τους οδηγούς. Κορυφαίος; «Ο Πετερανσέλ, αλλά και η Γιούτα». Οι ραλίστες; «Καλός είναι ο Μακρέι, αν δεις τα πατήματά του. Ο Βάτανεν δεν έχει ιδέα από πλοήγηση. Μόνο να οδηγεί ξέρει... Καλύτερος απ’ όλους είναι ο Κάνκουνεν». Και το μυστικό για κάθε πλήρωμα; «Ο οδηγός πρέπει να είναι καλός πλοηγός και ο συνοδηγός καλός οδηγός»! Με το Γιόχεν Μας, από την άλλη, γίναμε... κολλητοί για δύο μέρες στο ξενοδοχείο Σιγκελίλ του Ατάρ. Ο Γερμανός, που θέλει να φέρει αγώνες τύπου NASCAR στην Ευρώπη, δε συμφωνεί με το κόνσεπτ των σημερινών πρωτότυπων στα rally raid: «Είναι δυνατά αλλά πολύ βαριά» μας λέει. «Έτσι, τα λάστιχα είναι σκληρά και στην άμμο δεν πηγαίνουν καλά. Θα έπρεπε να φτιάξουν μια πιο φτηνή φόρμουλα, με βάρος 900 κιλά». Στη λίστα των 35 press cars υπήρχε ακόμη ο Κλέι Ρεγκατσόνι (με Isuzu) καθώς και ο Τζάκι Ιξ, που ήταν εξαφανισμένος. Τον πέτυχε, όμως, ο Μετζ να κάνει διακοπές σε χωριό της Μαυριτανίας...
ANDRE’ KUIPERS
Ένας αστροναύτης στη Σαχάρα
Με τον Ολλανδό αστροναύτη Αντρέ Κάουπερς, που επέβαινε στο δημοσιογραφικό Patrol της ολλανδικής Nissan, περάσαμε μία ολόκληρη μέρα μαζί. Κάναμε πλοήγηση σε απάτητο έδαφος, κολλήσαμε σε αμμόλοφους (να τον δείτε με το φτυάρι!) και βρεθήκαμε πρώτοι στο ατύχημα του Γκρεγκουάρ ντε Μεβιούς, όπου ο Κάουπερς του παρείχε τις πρώτες βοήθειες. Ο Αντρέ, που πέταξε στο διαστημικό σταθμό ISS τον περασμένο Απρίλιο, ήταν ενθουσιασμένος με την εμπειρία του στην έρημο, που την είχε δει πολλές φορές από ψηλά: «Από εδώ περνά το Ντακάρ, έλεγα, βλέποντας τη Σαχάρα από το σταθμό». Ο αγώνας τού φάνηκε πιο σκληρός απ’ ό,τι περίμενε και η εμπειρία τού θύμισε τη ζωή στο διάστημα: «Έχουν πολλές ομοιότητες» μας είπε. «Την έλλειψη ύπνου, νερού, ιδιωτικής ζωής. Απαιτεί να λύνεις προβλήματα... Θα ήταν πολύ καλή εκπαίδευση για αστροναύτες, αφού κι εδώ έχεις κακή υγιεινή, πρέπει να γνωρίζεις πλοήγηση και να επιβιώνεις σε ξένο περιβάλλον χωρίς ντους, τουαλέτα και κρεβάτι»... Ο μόνος του φόβος; «Μη χαλάσει το αυτοκίνητο και μας αφήσει». Κι αυτό που τον ενόχλησε περισσότερο; «Η σκόνη στα μάτια και στις φωτογραφικές μηχανές, που παύουν να λειτουργούν». Ο Αντρέ σύντομα θα ετοιμαστεί για τη δεύτερη πτήση του, ευελπιστώντας αυτή τη φορά να κάνει και διαστημικό περίπατο!
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Γεννήθηκε: 5/10/58, ¶μστερνταμ. Παντρεμένος, με δύο κόρες. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του ¶μστερνταμ το ’87 με διδακτορικό ιατρικής. Ειδικευμένος στη διαστημική ιατρική. Μέλος της ESA από το ’99. Πέταξε στον ISS με το Soyuz στις 19-30/4/2004. Χόμπι: σκι, καταδύσεις, ταξίδια, ιστορία.
Στη Μαύρη Αφρική (με μαύρη καρδιά...)
Στο 30ό χλμ. της ε.δ. Ατάρ-Κίφα υπάρχει ένα χωριό μέσα σε μια όαση με κοκκοφοίνικες. Αν ο παράδεισος δεν είναι εδώ, πού είναι; Για το Φαμπρίτσιο Μεόνι, ο παράδεισος βρισκόταν 150 χλμ. μετά... Εμείς θα μαθαίναμε το κακό μαντάτο λίγες ώρες αργότερα, ταξιδεύοντας με τελική προς τη Νουακσότ, την πρωτεύουσα της Μαυριτανίας. Μια πόλη λούμπεν, μέσα στους αμμόλοφους, που θυμίζει σανατόριο γηραιών Mercedes. Εκείνη τη μέρα (11/1) κάναμε 1.100 χλμ. για να φτάσουμε στην Κίφα, σε 8 ώρες. Την επόμενη θα χρειαζόμασταν 9 ώρες για 280 σε χώμα, μέχρι να φτάσουμε στην Καϊές του γειτονικού Μάλι. Μέσα από αμέτρητα oued (αποξηραμένα ποτάμια) και απύθμενα νεροφαγώματα. Χαριστική βολή, η αδιαπέραστη σκόνη των φορτηγών που προηγούνταν. Έτσι είναι η Αφρική, τα χιλιόμετρα έχουν διαφορετική αξία κάθε φορά. Και να ήταν μόνο αυτό; Μέσα σε δύο μέρες βλέπουμε το τοπίο να μεταλλάσσεται από έρημο σε σαχέλ (ξηρή σαβάνα). Στο Μάλι αλλάζουν και οι άνθρωποι. Όχι χρώμα, νοοτροπία. Εκεί βρίσκουμε λιγότερα «σες», ελάχιστο μουσουλμανισμό, περισσότερα χαμόγελα, φιλικότητα και πιο όμορφες -έως εκθαμβωτικές- γυναίκες, ακόμη και στο τελευταίο χωριό. Στην Καϊές μένουμε δύο βράδια, περιμένοντας τα πληρώματα να επιστρέψουν από την Μπαμάκο μετά από δύο διαδρομές, 820 και 670 χλμ. - η πρώτη marathon (χωρίς σέρβις). Σημειωτέον, οι αναβάτες μοτοσικλετών πήγαν στην Μπαμάκο αεροπορικώς, όπως ζήτησαν, ως φόρο τιμής στο Μεόνι. Ποιος θα ’θελε να οδηγήσει με τέτοια ψυχολογία; Στις 13/1 υποδεχόμαστε οδηγούς και αναβάτες (που έτρεχαν με μαύρα περιβραχιόνια) σε ένα χωριό, το Κρουκέτο, και το μπλοκάκι μας γεμίζει από e-mail. «Θα μας στείλετε φωτογραφίες»; Θα σας στείλουμε! Για πρώτη φορά η διαδρομή δεν περιλαμβάνει πλοήγηση Horse Piste (εκτός δρόμου) αλλά γρήγορη οδήγηση μέσα σε πυκνά σύννεφα σκόνης. Από εδώ μέχρι το Ντακάρ, ο αγώνας θα θυμίζει παλιό ράλλυ Σαφάρι. Να σας πούμε ένα μυστικό; Τα media, επί τούτου, ξεχνούν αυτόν το χαρακτήρα του, προβάλλοντας υπέρμετρα τους αμμόλοφους. Αυτοί πουλάνε, βλέπετε...
Arrivederci, Fabrizio...
Ο 47χρονος Ιταλός, που κυνηγούσε με αξιώσεις το τρίτο του Ντακάρ (νικητής το 2001, 2002), σκοτώθηκε μπροστά στα μάτια των συναδέλφων του με σπασμένο αυχένα λίγο μετά τον ανεφοδιασμό (184ο χλμ.) της διαδρομής Ατάρ-Κίφα, στις 11:11 το πρωί της 11ης Ιανουαρίου. Δύο μόλις μέρες πριν είχε έρθει σε ρήξη με τους οργανωτές (τον είχαν χρεώσει ποινή 5’ γιατί είχε παρεκκλίνει της διαδρομής και στη συνέχεια τη μείωσαν σε 1’). Ποτέ δε συμπάθησε το φετινό αγώνα ο Φαμπρίτσιο. Μοτοκρός χαρακτήρισε το τελευταίο, όπως είχε πει, Ντακάρ της καριέρας του: «Σε πέντε μέρες θα είμαι με την οικογένειά μου και θα κάνω τουρισμό με τροχόσπιτο» έλεγε στους μηχανικούς του το βράδυ πριν σκοτωθεί. O Mεόνι λάτρευε την Aφρική. Στη Σενεγάλη, μάλιστα, είχε βάλει σκοπό να χτίσει ένα σχολείο. Ήταν μακράν ο καλύτερος στην έρημο. Κι εκείνη τον κράτησε κοντά της...
Lac Rose, mon amour!
Κιόλας στη Σενεγάλη; Πότε πέρασαν οι μέρες... Στην Ταμπακούντα είναι η τελευταία μας νύχτα σε μπιβουάκ. Θα μας λείψει σαν παιδική κατασκήνωση κι ας θέλουμε όσο τίποτε άλλο ένα μπανάκι στο ξενοδοχείο, αύριο βράδυ στο Ντακάρ. «Προσοχή γιατί κλέβουν εδώ» προειδοποιεί ο Βίλι. Ντόπιοι και ντόπιες έχουν εισβάλει στο χώρο και πουλάνε τα πάντα, από εβένινα αγαλματάκια μέχρι το κορμί τους για μερικά ευρώ. Σημειωτέον, τα δολάρια δεν περνάνε πλέον στη δυτική Αφρική! Η επόμενη μέρα και τελευταία μας on the road εξελίσσεται σε μάχη με τις λακκούβες της εθνικής και με τα χιλιάδες παιδάκια που περικυκλώνουν το αυτοκίνητο, όποτε σταματάμε: «Un cadeau, monsieur» (ένα δωράκι, κύριε...) είναι η μόνη φράση που ακούμε, και μάλιστα σε μια χώρα που είναι η πιο πλούσια της περιοχής. Στην εκκίνηση της τελευταίας ειδικής αρχίζει να μας κουράζει η κατάσταση: «Un cadeau, monsieur»! Το ίδιο μέχρι το Ντακάρ, που αυτές τις μέρες, πέρα από τον αγώνα, περιμένει και τη fete de tabaski, το μεγάλο παζάρι της χρονιάς. Χιλιάδες κτηνοτρόφοι καταφθάνουν με τις κατσίκες φορτωμένες στις σχάρες παλιών Peugeot 505, για να τις πουλήσουν. Μιλάμε για ΤΟ τρελοκομείο! Μποτιλιάρισμα, τρακαρισμένα ταξί (κιτρινόμαυρα, όπως και στη Βαρκελώνη!), λεωφορειάκια χωρίς παράθυρα, σκόνη, δυσωδία, ένα ατέλειωτο πλήθος και μέσα σ’ όλα όλοι εμείς. Αυτά τα τελευταία 30 χλμ., μέχρι το παρκ φερμέ του ξενοδοχείου Μεριντιέν, δίπλα στο αεροδρόμιο, πρέπει να είναι τα χειρότερα για πληρώματα και αναβάτες. Αλλά τι λέμε; Κανένας δεν είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα αν δεν περάσει από την περιβόητη «ροζ λίμνη» (lac rose) για τα τελευταία 31 χρονομετρημένα χιλιόμετρα. Η αμμουδιά δίπλα στον Ατλαντικό -κατεξοχήν καρτ ποστάλ του αγώνα- σκάβεται συνήθως από τους ντόπιους «τετρακίνητους» και κρύβει παγίδες. Αν κολλήσεις εκεί, πάνε στράφι 8.950 χιλιόμετρα! Στη ράμπα τερματισμού, τα συναισθήματα είναι ανάμικτα. Πετερανσέλ, Αλφάν και Κλάινσμιτ, από τ’ αυτοκίνητα, Ντεπρέ και Καμπίροφ, από τα μηχανάκια και τα φορτηγά, είναι αυτοί που σηκώνουν ψηλά τα μπρούτζινα αγαλματίδια του Σεΐχη (σήμα κατατεθέν του αγώνα), αλλά τα δάκρυα συγκίνησης δε λείπουν. Ο Φαμπρίτσιο Μεόνι και ο Χοσέ Μανουέλ Πέρεζ δεν είναι εδώ, βλέπετε... Εδώ είναι, όμως, ένας Έλληνας, ο Βασίλης Ορφανός. Την επομένη, τόσο εκείνος όσο κι εμείς, πρέπει να αποχαιρετήσουμε το Ντακάρ, αφού αφήσουμε με βαριά καρδιά το σύντροφό μας, το Nissan Patrol GR, στο λιμάνι, για να επιστρέψει με το πλοίο. Πώς να βάλεις τελεία και παύλα σε μια προσωπική ιστορία 16 ημερών και 8.200 χιλιομέτρων; Απλά, θέλεις να την ξαναζήσεις όσο τίποτε άλλο, γαμώτο!_Α.Τ.
Ορφανός Λακ Ρος!
Ο Έλληνας πρωταθλητής εντούρο ξεκίνησε αποφασισμένος από τη Βαρκελώνη να τερματίσει στο Ντακάρ. Το ότι τα κατάφερε αποτελεί προσωπικό επίτευγμα, μιας και, κατά γενική ομολογία, ο φετινός αγώνας ήταν ο δυσκολότερος των τελευταίων χρόνων. Ο Ορφανός δεν πτοήθηκε από τα ατέλειωτα χιλιόμετρα σε camel grass, από τις αμμοθύελλες, ούτε από τον ανεφοδιασμό με το σταγονόμετρο από Ζουεράτ προς Τισίτ. Με μεγάλο ψυχικό σθένος, ακόμη και μετά την πτώση του στη διαδρομή Ατάρ-Κίφα, κατάφερε να τερματίσει στην 49η θέση γενικής (6η της κατηγορίας 250-450 κ.εκ.) στη σέλα του αξιόπιστου Honda XR400. Από την πλευρά μας, ήταν χαρά να ζήσουμε την προσπάθειά του από κοντά. Του ευχόμαστε, δε, να αποβάλει το αιώνιο παράπονο του αδικημένου αγωνιζόμενου που τον διακατέχει και να λάμψει ακόμη περισσότερο στο Ντακάρ τα επόμενα χρόνια...
Πώς θα συμμετάσχετε...
Το Wildcat 200Dakar της βρετανικής Bowler (www.bowler-offroad.com) με τρίλιτρο V6 βενζίνης ή πετρελαιοκινητήρα 2.5 (TD5), σωληνωτό πλαίσιο και αμάξωμα αλουμινίου κοστίζει περίπου 80.000 ευρώ και είναι σήμερα η καλύτερη πρόταση αγοράς αγωνιστικού rally raid. Η ASO σε συνεργασία με την FFSA (τη γαλλική ΕΘΕΑ) το επέλεξε ως αυτοκίνητο του θεσμού Volant Dakar (το «Γίνε» του Ντακάρ). Για ενοικίαση, πιο πλήρης είναι η πρόταση της Nissan Dessoude (www.nissan-dessoude.com), που φέτος είχε 10 αυτοκίνητα στον αγώνα, τα οποία υποστήριζε με 70 μηχανικούς, 8 φορτηγά και 4 αυτοκίνητα. Μια συμμετοχή με Pick Up Navarra κατηγορίας T1 (κινητήρας 3.5 λίτρων, V6/245 ίππων) θα σας κοστίσει 150.000 ευρώ με τα πάντα πληρωμένα (συμμετοχή, ξενοδοχεία, υποστήριξη, καύσιμα και μηχανικούς). Ακριβό χόμπι η έρημος...
ΠΑΡΑΒΟΛΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ (σε ευρώ)
Αυτοκίνητο 2.000 2.000
Πλήρωμα 2x10.000 20.000*
Περιλαμβάνονται: πλοίο για Μαρόκο, μεταφορά αυτοκινήτου από Ντακάρ, ιδιωτική ασφάλιση, ιατρική κάλυψη και επαναπατρισμός (περίπτωση ατυχήματος), φαγητό στα μπιβουάκ (πρωινό, βραδινό, lunch pack και νερό), GPS και πομπός έκτακτης ανάγκης, δεξίωση απονομής στο Ντακάρ. Έξτρα: βίζες διαβατηρίων, καύσιμα, δορυφορικό τηλέφωνο, επαναπατρισμός αυτοκινήτου σε περίπτωση εγκατάλειψης, εισιτήρια και έξοδα κίνησης.
*Δήλωση 1/6-30/7. Από 1/8-15/11: 23.400 ευρώ.
ARI VATANEN
Ο φιλόσοφος
Ατάρ, Κυριακή 9/1: Μέσα σε μια σκηνή στο σέρβις της Nissan, ο ¶ρι Βάτανεν χαλαρώνει μαζί με μια μικρή παρέα δημοσιογράφων. Η συνέντευξη με το Φινλανδό οδηγό και ευρωβουλευτή εξελίσσεται γρήγορα σε μια εγκάρδια συζήτηση, για να μην πούμε σε ομαδική ψυχανάλυση. Ο Βάτανεν μας μιλά για τη νύχτα που πέρασε στην έρημο μεταξύ Ζουεράτ και Τισίτ περιμένοντας βοήθεια και φιλοσοφεί όσο ποτέ άλλοτε...
Για το φετινό Ντακάρ:
«Με τέτοιον ανταγωνισμό είναι πολύ δύσκολο. Αν ήμουν... μόνος, θα ήταν εύκολο, χωρίς GPS, όμως, δε θα βγαίναμε ποτέ από την έρημο!»
Για τη διανυκτέρευσή του στην έρημο:
«¶λλη μια εμπειρία για το ημερολόγιο που θα γράψω σε 10 χρόνια. Το συγκλονιστικό είναι ότι μας βρήκε ο ίδιος αξιωματικός του στρατού που με είχε βρει πριν από χρόνια και με θυμόταν!»
Πώς ήταν να περιμένει 10 ώρες φορτηγό υποστήριξης;
«Ο Μαντέλα περίμενε 28 χρόνια στη φυλακή και βγήκε καλύτερος άνθρωπος!»
Από τις Βριξέλες στη Σαχάρα: Πολιτιστικό σοκ;
«Όλα συνδέονται στη ζωή και είναι καλό να το καταλαβαίνεις αυτό. Αν δεν ενδιαφέρεσαι για άλλα πράγματα (λαούς, χώρες κτλ.), γίνεσαι βάρβαρος».
Για τη Σαχάρα:
«Δεν υπάρχει τίποτε πιο απρόβλεπτο! Μόνο κάθε βράδυ γνωρίζεις τι σου έχει τύχει».
Για το πόσο άλλαξε η Αφρική αυτά τα χρόνια:
«Όχι προς το καλύτερο, πάντως».
Για τη ζωή του στις Βριξέλες:
1. «Στην πολιτική, υπάρχουν συνεχώς χτυπήματα κάτω από τη μέση»...
2. «Εγώ δεν κάνω πολιτική για να ανταγωνιστώ κάποιους. Πάντα ψάχνω για συμμάχους».
Το Ντακάρ-ελιξίριο νεότητας;
«Ναι, γιατί κρατά όλες τις αισθήσεις σου σε αφύπνιση».
Για τη φιλοσοφία του στη ζωή:
«Πρέπει να ακολουθείς το ένστικτο, την εσωτερική σου φωνή, χωρίς τακτικές. Ζήσε τη ζωή σου στο φουλ!»
Για όσα έχει ζήσει:
«Αν στα δώδεκά μου, ορφανός ήδη, είχα γράψει τα μισά απ’ όσα πέρασα μετά σε ένα χαρτί, θα με πήγαιναν στο ψυχιατρείο!»
Για τα γηρατειά, που έρχονται...
«Δεν τα φοβάμαι! Ως χριστιανός, λέω: τα καλύτερα έρχονται».
Για τη ζωή γενικότερα:
1. «Είναι σαν το bungee jumping, με τα πάνω και τα κάτω της. Κρέμεσαι από ένα σχοινί»!
2. «Ο χρόνος που ζούμε είναι δανεικός»!
3. «Η ζωή είναι σαν ποδοσφαιρικός αγώνας με ένα ημίχρονο. Και ποτέ δεν ξέρεις πότε ο διαιτητής θα σφυρίξει τη λήξη»...
Για τι έχει μετανιώσει στη ζωή του;
«Κάποιες φορές έπρεπε να φρενάρω πιο νωρίς»!
Ο αγώνας
Πριν μπούμε στη Μαυριτανία, όλοι πιστεύαμε ότι θα δούμε ένα συναρπαστικό αγώνα στα αυτοκίνητα. Ήταν τότε που οι Γκόρντον και Μακρέι κέρδιζαν ειδικές αμφισβητώντας την ιστορική κυριαρχία των Mitsubishi και κυρίως του Πετερανσέλ, που βρισκόταν 30’ πίσω από την κορυφή. Ο Γάλλος πολυνίκης του αγώνα, όμως, με το που μπήκε στην έρημο έδειξε για άλλη μια φορά ποιος είναι. Στη διαδρομή Σμάρα-Ζουεράτ (492 χλμ.) ήταν ο ταχύτερος (11 αυτοκίνητα πέρασε καθώς ξεκινούσε πίσω...), ενώ στην καταραμένη Ζουεράτ-Τισίτ (660 χλμ.) κατατρόπωσε τους πάντες, όντας 25’ πιο γρήγορος από το 2ο Αλ Ατίγια (BMW X5). Εκεί, ο «Πετέρ» πέρασε μπροστά στην κατάταξη, για να μείνει μέχρι το τέλος χωρίς να απειληθεί από κανέναν. Ούτε από τον ομόσταυλο Αλφάν, που τον παρακολουθούσε από κοντά (λιγότερο από 30’ διαφορά). Αντίστοιχη σιγουριά έδειξε και η μαχητική Κλάινσμιτ στην τρίτη θέση, έχοντας από τη Μαυριτανία και μετά ένα ταχύτατο συνεργείο, το Ρόμπι Γκόρντον. Ο Αμερικανός την κράτησε ζωντανή στη διαδρομή Καϊές-Ταμπακούντα, όταν εκείνη έμεινε από τιμόνι. Αφού επισκεύασαν μαζί το πρόβλημα η Γερμανίδα συνέχισε, χωρίς να χάσει τη θέση στο βάθρο από τον 4ο και πολύ ώριμο Ζινιέλ ντε Βιλιέρ, τον οδηγό που έσωσε τελικά την τιμή της Nissan στο Ντακάρ, για να τον χαρακτηρίσει top gun της ομάδας ο αρχηγός Ζιλ Μαρτινό.
NISSAN RALLY RAID TEAM
Έχει μέλλον;
Ελάχιστοι το γνωρίζουν, αλλά η ομάδα με την οποία έτρεξε φέτος η Nissan στο Ντακάρ είναι εντελώς καινούργια και δεν έχει σχέση με εκείνη του περσινού αγώνα. Δημιουργήθηκε το Φεβρουάριο του 2004 στην Εξ εν Προβάνς της νότιας Γαλλίας και αποτελείται από 23 στελέχη, με μάνατζερ το Ζιλ Μαρτινό και τεχνικό διευθυντή τον Κριστόφ Σαπλέν. Στον αγώνα την ομάδα στελέχωναν συνολικά 53 άτομα, με έναν και μόνο στόχο: μια θέση στο βάθρο. Ο λόγος; Όπως μας είπε ο ίδιος ο Μαρτινό, ο Κάρλος Γκον είχε δηλώσει ότι, αν η ομάδα δε φέρει ένα Nissan στο βάθρο, το πρόγραμμα θα τερματιζόταν. Ο Γάλλος μάνατζερ θεωρεί ότι το αποτέλεσμα ήταν θετικό «με δεδομένα τα μέσα και το χρόνο που είχε η ομάδα», κυρίως όσον αφορά την αξιοπιστία του αυτοκινήτου. Πότε θα ξέρουμε, λοιπόν, αν η Nissan θα είναι παρούσα και στο επόμενο Ντακάρ; Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου θα πρέπει να έχει ληφθεί η απόφαση, όπως μας είπε ο Μαρτινό...
NISSAN PATROL GR
Παλικάρι!
Το Patrol GR της Nissan Dessoude είχε 50.000 χλμ. στο οδόμετρο και ένα Ντακάρ στο ενεργητικό του ως αυτοκίνητο υποστήριξης. Από νωρίς παρουσίασε ορισμένα προβλήματα, αποδείχτηκε ωστόσο ιδιαίτερα ανθεκτικό. Την πρώτη κιόλας μέρα το ψυγείο έχασε όλα τα υγρά. Στη Γρανάδα ανακαλύψαμε ότι ήταν τρυπημένο. Αφού το σφραγίσαμε με ειδικό υγρό, πρόβλημα παρουσιάστηκε ξανά στη Μαυριτανία, χωρίς να εξακριβωθεί ποτέ ο λόγος. Στη Σενεγάλη τρύπησε η σωλήνωση του A/C και στη συνέχεια άναβε η λυχνία της κεντρικής μονάδας του κινητήρα, ρίχνοντας και την πίεση του τούρμπο (safe mode). Στο τέλος βρήκαμε ράγισμα στην ένωση του εμπρός φτερού με το πλαίσιο, αποτέλεσμα των αμέτρητων κοπανημάτων στο camel grass. Πόσο πετρέλαιο κατανάλωσε το Patrol στα 8.200 χλμ. της διαδρομής; 1.286 λίτρα, τουτέστιν 15,65 λίτρα/100 χλμ.
Ανεφοδιασμοί
Ημερ. Πρατήριο Λίτρα x τιμή/λίτρο Κόστος Ευρώ
1/1 Βαρκελώνη-Γρανάδα 147,7x0,85 = 125,5 ευρώ 125,5
3/1 Τανγκέρη 157x6,06 = 951,5 dh 95
4/1 Ταν Ταν 75x6,1 = 457,5 dh 46
4/1 Σμάρα 172x0,53 = 91,2 ευρώ 91,2
6/1 Ζουεράτ 149,4x0,8 = 119,5 ευρώ 119,5
9/1 Ατάρ 156,4x163 = 25.500 UM 75
11/1 Nουακσότ 92,8x156,2 = 14.500 UM 42,7
12/1 Κίφα 115x163 = 18.750 UM 55,2
15/1 Ταμπακούντα 60,5x421 = 25.400 CFA 39
16/1 Ντακάρ (γέμισμα) 160x420 = 67.200 CFA 103,4
Σύνολο 1.286 λίτρα 792,5 ευρώ
1 ευρώ = 10 dirhams (dh) = 340 Ouguiya (UM) = 650 CFA Francs
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
1. Σ. ΠΕΤΕΡΑΝΣΕΛ/Ζ.Π. Κοτρέ Mitsubishi Pajero 52ω:31.39
2. Λ. ΑΛΦΑΝ/Ζ. Πικάρ Mitsubishi Pajero +27.41
3. Γ. ΚΛΑΪΝΣΜΙΤ/Φ. Πονς VW Touareg +3ω:22.00
4. Ζ.Ν. ΒΙΛΙΕΡ/Z.M. Λουρκέν Nissan Pick Up +4ω:02.36
5. Μ. ΣΑΜΠΙ/Μ. Περίν VW Touareg +8ω:44.14
6. Ν. ΡΟΜΑ/Α. Μανιέ Mitsubishi Pajero +9ω:19.37
17. Τ. ΑΣΑΓΚΑ/Γ. Νουμάτα (1οι T1) Τoyota Land Cruiser +25ω:44.27
ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΕΣ
1. Σ. ΝΤΕΠΡΕ KTM 660 47ω:27.31
2. M. ΚΟΜΑ ΚΤΜ 660 +9.17
3. Α. ΚΟΞ ΚΤΜ 660 +11.29
4. Ε. ΠΟΥΓΙΟΛ ΚΤΜ 660 +11.51
5. ΝΤ. ΦΡΕΤΙΝΙΕ (1ος > 450cc) YAMAHA WR450F +48.11
ΦΟΡΤΗΓΑ
1. ΚΑΜΠΙΡΟΦ/Μπελιάεφ/Μοκέεφ Kamaz 4911 71ω:13.55
2. ΣΟΥΓΚΑΟΥΑΡΑ/Χαμούρα Hino Ranger FT +6ω:04.19
3. ΒΙΣΜΑΡΑ/Μπελίνα/Καμπιάγκι Mercedes Unimog +6ω:46.28
TO ΛEΞIKO TOY NTAKAP
A.S.O. (Amaury Sport Organisation): η εταιρεία που διοργανώνει τον αγώνα. bivouac: στρατιωτικό αεροδρόμιο, όπου συγκεντρώνονται η οργάνωση και τα πληρώματα κάθε βράδυ.
liaison: μη χρονομετρημένη διαδρομή
selective stage (ή special): χρονομετρημένη διαδρομή
resto: ο χώρος εστίασης (σελφ-σέρβις) του bivouac
T1, T2, T4: κατηγορίες αυτοκινήτων (νορμάλ, πρωτότυπα, φορτηγά)
Euromaster: το επίσημο βουλκανιζατέρ του αγώνα
iritrack: δορυφορικό σύστημα εντοπισμού της θέσης των οχημάτων
sentinel: οπτικοακουστικό σύστημα προειδοποίησης για την προσέγγιση οχήματος (για τη σκόνη). Δοκιμάστηκε για πρώτη φορά φέτος.
Actions Dakar: πρόγραμμα της ASO για την υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής στη Δ. Aφρική.
Volant Dakar: το «Γίνε» του Nτακάρ, σε συνεργασία με τη FFSA (γαλλική EΘEA).
Fidelia Assistance: ιατρική υποστήριξη του αγώνα
KΛEIΔIA ROAD BOOK
CP: Control Point - ΣEX
DZV: Debut Zone Control Vitesse= ζώνη ελεγχόμενης ταχύτητας (σε χωριά)
SZV: Sortie Zone Control Vitesse= τέλος ζώνης ελεγχόμενης ταχύτητας
G: gauche= δεξιά
D: droite= αριστερά
TD: tout droit= ευθεία
PP-P//: Piste principale-piste paralleles= κύρια και παράλληλα μονοπάτια
HP: Hors Piste= εκτός δρόμου
IMP: Imperatif= υποχρεωτικά
RLT: ralentir= αργά
MVS: mauvais= ανώμαλο έδαφος
DEF: Défoncé= λακκούβες
CAP: πορεία (σε μοίρες) στο GPS ή στην πυξίδα
Oued: αποξηραμένος ποταμός
Chott: αποξηραμένη λίμνη
Erg: μικρό βουνό στην έρημο
fes fes: μαλακό χώμα - «πούδρα»
camel grass: χαμηλός θάμνος στην άμμο της ερήμου